Bir çok faktör, genetik, barınak tipi, ekzersiz, mevsim, yaş, gebelik ve laktasyon ile besleme koşulları, ayak sağlığı üzerinde etkilidir. Bu faktörlerin birisi yada birkaçı bir araya gelerek sürünün ayak sağlığını belirlemektedir. Tertipli tırnak bakımı ise diğer faktörlerin etkilerini en aza indirme etkisine haiz tek yoldur.
Tırnakta vücutta bulunan diğer dokular benzer biçimde hastalanır. Aynı zamanda çok değişik kısımlarda ve değişik şekillerde. Başlıca ayak hastalıkları (tırnak çatlakları, tırnak düşmesi ve tırnak kalınlaşması), tırnak taban hastalıkları (taban ezikliği, taban ülserleri ve ökçe aşınması), tırnaklar arasındaki deri kısmın hastalıkları (laminitisler, kıl torbası yangıları, tırnak arası yaralar), eklem şişmeleri, tendoların (ayak bağları) zedelenmesidir.
Ayak hastalıkları, süt veriminin azalmasına sebep olarak sütten elde edilen gelirin düşmesine ve hayvanın yem yemesine engel olarak kilo kaybetmesine sebep olmaktadır. Buna ek olarak tedavi ve ilaç giderleri de ek bir harcama meydana getirmekte ve işletme giderlerini arttırmaktadır. Her bir topal sığır için ise ortalama harcama, 70 US dolar/yıl civarındadır. Üstelik tedavi edilmez ise, uğranılacak kaybın miktarı artmaktadır.
Tırnak kesimi uzmanlık ve tecrübe gerektiren bir iştir. Usta bir tırnak bakıcısı, özel aletleri kullanarak tırnak kesimi yapmaktadır. Bugüne dek geliştirilmiş çeşitli tırnak bakım aletleri bulunmakla beraber hangi aletin kullanılacağı, tecrübe ve tercihe bağlı olarak değişmektedir.
Sadece, kullanılan aletin çekme gücünü koldan veya bilekten alıyor olması, harcanacak enerjiyi ve ihtiyaç duyulan kuvveti değiştirebilmektedir. Genel olarak bir sıralama yapmak gerekirse önce tırnak kerpeteni veya tırnak makası ile uzamış ön tırnak kısmını almak ve arkasından yontacakla şeklini verip en son töpü ile düzeltme yapılmaktadır.
Bu aletlerin tırnak bakımı işlemlerinde kullanılma sırası, tırnağın uzunluğuna ve tırnağın durumuna göre değişiklik gösterir.
Tırnak bakımında işlem sırası genelde 3 aşamadır. Ancak problem varsa bir veterinerin muayene etmesi hastalığın ayak sağlığının korunmasında çok önemlidir.
- Ayak iç tırnağının ön uzunluğunu 7.5 cm’ye kısaltın ve tırnak tabanın yerden 5-7 mm yüksek olmalıdır.
- Ayak dış ve iç tırnakları mümkün oldukça aynı uzunluk ve yüksekliğe sahip olmalıdır.
- Ayak tabanı hafif eğimli olması ve şeklin korunması gerekmektedir.
Tırnak bakımı yapılırken ayak tabanı ve tırnak arasındaki kırılgan deri kısmı ayrıca ve dikkatli bir halde denetim edilmelidir. Bu bölümde iltihap, yara veya yabancı cisim batması gibi problemler olabilir. Bunun haricinde, tırnağa alt taraftan bakıldığında tırnağın arka kısmında yer alan topuğun taban kısmı vücut ağırlığının büyük bir kısmını taşıdığı için bu kısmın güçlendirilmesine dikkat edilmelidir. İki tırnak arasında yer alan kılsız deri kısım ise kirli ahır zemini ile sürekli temas halinde olduğundan havasız ve ıslaktır. Bu yüzden hastalıklara hassas olup kötü koku, yumuşaklık veya iltihaplı konum olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Alınabilecek önlemler nelerdir şu şekilde sıralıyalım. Bir süt sığırcılığı işletmesinde sağlam tırnaklı ineklerin seçimi ve sürü idaresi işleri ayak hastalıklarının minimuma indirilmesi mümkündür.
- Barınak ve zemin yapımı: Ahırda gezinti alanının, mümkünse topraktan, değilse pürüzlü ve oluklu bir halde hazırlanması ve ahır bölmelerinin mümkün olduğunca bir örnek yapıda olması; serbest ahırda inek için kuru yer sağlayacak zemin düzenlemesi olmasına dikkat edilmelidir.
- Ayak banyosu temini: Her gün bakır sülfatlı (göz taşı) yada creolin’le hazırlanmış ayak banyolarını dönüşümlü olarak kullanımı,
- Tertipli ve dengeli: besleme ve yemleme programı uygulamak:Süt sığırı için hazırlanan rasyon anahtar bir role haiz olup yüksek oranda kesif yem ve düşük oranda kaba yem içeren bir rasyonla besleme koşullarında, özellikle laktasyonun ilk dönemlerinde olan süt ineklerinde asidozis (arpalama, şişme) sonucu laminitise (tırnakla derinin birleşim yeri iltihapları) sebep olacaktır. Aynı şekilde şap hastalığı sonucunda da laminitis görülmektedir
- Düzenli tırnak bakımı: Yılda minimum iki kez tırnak bakımı yapılmalı ve kuruya çıkmadan önce de inekler tırnak denetimünden geçirilmelidir. Tırnak uzaması özellikle bahar aylarında maksimum olup bu zamanda daha dikkatli olunması ayak sağlığı mevzusunda başarıyı artırır
Büyükbaş Yetiştiriciliğinde Tırnak Bakımı
Büyükbaş Yetiştiriciliğinde Tırnak Bakımı
Turkey,
Ankara, Istanbul, Izmir,
TR
06000,
+9 0546 458 87 47
Büyükbaş Yetiştiriciliğinde Tırnak Bakımı
Sığır yetiştiricisinin “tırnağı yoksa sığırda yok” sözü, çok önemli bir gerçeği işaret etmektedir.
Bir çok faktör, genetik, barınak tipi, ekzersiz, mevsim, yaş, gebelik ve laktasyon ile besleme koşulları, ayak sağlığı üzerinde etkilidir. Bu faktörlerin birisi yada birkaçı bir araya gelerek sürünün ayak sağlığını belirlemektedir. Tertipli tırnak bakımı ise diğer faktörlerin etkilerini en aza indirme etkisine haiz tek yoldur.
Tırnakta vücutta bulunan diğer dokular benzer biçimde hastalanır. Aynı zamanda çok değişik kısımlarda ve değişik şekillerde. Başlıca ayak hastalıkları (tırnak çatlakları, tırnak düşmesi ve tırnak kalınlaşması), tırnak taban hastalıkları (taban ezikliği, taban ülserleri ve ökçe aşınması), tırnaklar arasındaki deri kısmın hastalıkları (laminitisler, kıl torbası yangıları, tırnak arası yaralar), eklem şişmeleri, tendoların (ayak bağları) zedelenmesidir.
Ayak hastalıkları, süt veriminin azalmasına sebep olarak sütten elde edilen gelirin düşmesine ve hayvanın yem yemesine engel olarak kilo kaybetmesine sebep olmaktadır. Buna ek olarak tedavi ve ilaç giderleri de ek bir harcama meydana getirmekte ve işletme giderlerini arttırmaktadır. Her bir topal sığır için ise ortalama harcama, 70 US dolar/yıl civarındadır. Üstelik tedavi edilmez ise, uğranılacak kaybın miktarı artmaktadır.
Tırnak kesimi uzmanlık ve tecrübe gerektiren bir iştir. Usta bir tırnak bakıcısı, özel aletleri kullanarak tırnak kesimi yapmaktadır. Bugüne dek geliştirilmiş çeşitli tırnak bakım aletleri bulunmakla beraber hangi aletin kullanılacağı, tecrübe ve tercihe bağlı olarak değişmektedir.
Sadece, kullanılan aletin çekme gücünü koldan veya bilekten alıyor olması, harcanacak enerjiyi ve ihtiyaç duyulan kuvveti değiştirebilmektedir. Genel olarak bir sıralama yapmak gerekirse önce tırnak kerpeteni veya tırnak makası ile uzamış ön tırnak kısmını almak ve arkasından yontacakla şeklini verip en son töpü ile düzeltme yapılmaktadır.
Bu aletlerin tırnak bakımı işlemlerinde kullanılma sırası, tırnağın uzunluğuna ve tırnağın durumuna göre değişiklik gösterir.
Tırnak bakımında işlem sırası genelde 3 aşamadır. Ancak problem varsa bir veterinerin muayene etmesi hastalığın ayak sağlığının korunmasında çok önemlidir.
Tırnak bakımı yapılırken ayak tabanı ve tırnak arasındaki kırılgan deri kısmı ayrıca ve dikkatli bir halde denetim edilmelidir. Bu bölümde iltihap, yara veya yabancı cisim batması gibi problemler olabilir. Bunun haricinde, tırnağa alt taraftan bakıldığında tırnağın arka kısmında yer alan topuğun taban kısmı vücut ağırlığının büyük bir kısmını taşıdığı için bu kısmın güçlendirilmesine dikkat edilmelidir. İki tırnak arasında yer alan kılsız deri kısım ise kirli ahır zemini ile sürekli temas halinde olduğundan havasız ve ıslaktır. Bu yüzden hastalıklara hassas olup kötü koku, yumuşaklık veya iltihaplı konum olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Alınabilecek önlemler nelerdir şu şekilde sıralıyalım. Bir süt sığırcılığı işletmesinde sağlam tırnaklı ineklerin seçimi ve sürü idaresi işleri ayak hastalıklarının minimuma indirilmesi mümkündür.
*****
hReview
Mehmet Emin
Bir çok faktör, genetik, barınak tipi, ekzersiz, mevsim, yaş, gebelik ve laktasyon ile besleme koşulları, ayak sağlığı üzerinde etkilidir. Bu faktörlerin birisi yada birkaçı bir araya gelerek sürünün ayak sağlığını belirlemektedir. Tertipli tırnak bakımı ise diğer faktörlerin etkilerini en aza indirme etkisine haiz tek yoldur.
Tırnakta vücutta bulunan diğer dokular benzer biçimde hastalanır. Aynı zamanda çok değişik kısımlarda ve değişik şekillerde. Başlıca ayak hastalıkları (tırnak çatlakları, tırnak düşmesi ve tırnak kalınlaşması), tırnak taban hastalıkları (taban ezikliği, taban ülserleri ve ökçe aşınması), tırnaklar arasındaki deri kısmın hastalıkları (laminitisler, kıl torbası yangıları, tırnak arası yaralar), eklem şişmeleri, tendoların (ayak bağları) zedelenmesidir.
Ayak hastalıkları, süt veriminin azalmasına sebep olarak sütten elde edilen gelirin düşmesine ve hayvanın yem yemesine engel olarak kilo kaybetmesine sebep olmaktadır. Buna ek olarak tedavi ve ilaç giderleri de ek bir harcama meydana getirmekte ve işletme giderlerini arttırmaktadır. Her bir topal sığır için ise ortalama harcama, 70 US dolar/yıl civarındadır. Üstelik tedavi edilmez ise, uğranılacak kaybın miktarı artmaktadır.
Tırnak kesimi uzmanlık ve tecrübe gerektiren bir iştir. Usta bir tırnak bakıcısı, özel aletleri kullanarak tırnak kesimi yapmaktadır. Bugüne dek geliştirilmiş çeşitli tırnak bakım aletleri bulunmakla beraber hangi aletin kullanılacağı, tecrübe ve tercihe bağlı olarak değişmektedir.
Sadece, kullanılan aletin çekme gücünü koldan veya bilekten alıyor olması, harcanacak enerjiyi ve ihtiyaç duyulan kuvveti değiştirebilmektedir. Genel olarak bir sıralama yapmak gerekirse önce tırnak kerpeteni veya tırnak makası ile uzamış ön tırnak kısmını almak ve arkasından yontacakla şeklini verip en son töpü ile düzeltme yapılmaktadır.
Bu aletlerin tırnak bakımı işlemlerinde kullanılma sırası, tırnağın uzunluğuna ve tırnağın durumuna göre değişiklik gösterir.
Tırnak bakımında işlem sırası genelde 3 aşamadır. Ancak problem varsa bir veterinerin muayene etmesi hastalığın ayak sağlığının korunmasında çok önemlidir.
- Ayak iç tırnağının ön uzunluğunu 7.5 cm’ye kısaltın ve tırnak tabanın yerden 5-7 mm yüksek olmalıdır.
- Ayak dış ve iç tırnakları mümkün oldukça aynı uzunluk ve yüksekliğe sahip olmalıdır.
- Ayak tabanı hafif eğimli olması ve şeklin korunması gerekmektedir.
Tırnak bakımı yapılırken ayak tabanı ve tırnak arasındaki kırılgan deri kısmı ayrıca ve dikkatli bir halde denetim edilmelidir. Bu bölümde iltihap, yara veya yabancı cisim batması gibi problemler olabilir. Bunun haricinde, tırnağa alt taraftan bakıldığında tırnağın arka kısmında yer alan topuğun taban kısmı vücut ağırlığının büyük bir kısmını taşıdığı için bu kısmın güçlendirilmesine dikkat edilmelidir. İki tırnak arasında yer alan kılsız deri kısım ise kirli ahır zemini ile sürekli temas halinde olduğundan havasız ve ıslaktır. Bu yüzden hastalıklara hassas olup kötü koku, yumuşaklık veya iltihaplı konum olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Alınabilecek önlemler nelerdir şu şekilde sıralıyalım. Bir süt sığırcılığı işletmesinde sağlam tırnaklı ineklerin seçimi ve sürü idaresi işleri ayak hastalıklarının minimuma indirilmesi mümkündür.
- Barınak ve zemin yapımı: Ahırda gezinti alanının, mümkünse topraktan, değilse pürüzlü ve oluklu bir halde hazırlanması ve ahır bölmelerinin mümkün olduğunca bir örnek yapıda olması; serbest ahırda inek için kuru yer sağlayacak zemin düzenlemesi olmasına dikkat edilmelidir.
- Ayak banyosu temini: Her gün bakır sülfatlı (göz taşı) yada creolin’le hazırlanmış ayak banyolarını dönüşümlü olarak kullanımı,
- Tertipli ve dengeli: besleme ve yemleme programı uygulamak:Süt sığırı için hazırlanan rasyon anahtar bir role haiz olup yüksek oranda kesif yem ve düşük oranda kaba yem içeren bir rasyonla besleme koşullarında, özellikle laktasyonun ilk dönemlerinde olan süt ineklerinde asidozis (arpalama, şişme) sonucu laminitise (tırnakla derinin birleşim yeri iltihapları) sebep olacaktır. Aynı şekilde şap hastalığı sonucunda da laminitis görülmektedir
- Düzenli tırnak bakımı: Yılda minimum iki kez tırnak bakımı yapılmalı ve kuruya çıkmadan önce de inekler tırnak denetimünden geçirilmelidir. Tırnak uzaması özellikle bahar aylarında maksimum olup bu zamanda daha dikkatli olunması ayak sağlığı mevzusunda başarıyı artırır
Hiç yorum yok